The Ethnology Notebooks. 2017, 3 (135), 566–578
UDK 746.5 : 391 ”38”] (477)
https://doi.org/10.15407/nz2017.03.566
ETHNIC ART TRADITION CONCEPT OF GLASSBEADED DECORATION IN UKRAINIAN NATIONAL COSTUME (PART 1)
Fedorchuk Olena Stepanivna, Senior Researcher,
Candidate of Art Studies, Department of Folk Art.
Svobody Avenue 15, 79000, Lviv, Ukraine.
Contacts: : tel.(032) 297-01-57; email: ina@mail.lviv.ua
ORCID ID: https://orcid.org/0000-0002-4724-3566
Abstract. In this paper the introductory principles of the ethnoart tradition concept the glassbeaded decoration of Ukrainian national costume is discussed. It is crucial to recognize the tradition as an evolutionary system, in which there are its own laws and highly predictable artistic processes occur. The research scientific no¬velty is represented by authors logical and intuitive reflection, which are based on the results 2001—2016 field researches.
Keywords: ethnic art tradition, passionate¬creative potential, laws of tradition, phases of ethnoart tradition, glassbeaded decoration of Ukrainian people’s adornment.
Received 6.04.2017
REFERENCES
Arkhiv IN NANU. F. 1. Op. 2. Od. zb. 477. Fedorchuk O. ZKME IN NANU na Pokuttia ta pohranychni rajony (Tysmenyts’kyj, Tlumats’kyj, Kolomyjs’kyj, Horodenkivs’kyj rny Ivano-Frankivs’koi obl.) za 3–10 lypnia 2001 roku: BONN ukraintsiv [in Ukrainian].
Arkhiv IN NANU. F. 1. Op. 2. Od. zb. 499. Fedorchuk O. ZMV na Hutsul’schynu (Kosivs’kyj rn Ivano-Frankivs’koi obl.) za 9–11 serpnia 2002 roku: BONN ukraintsiv [in Ukrainian].
Arkhiv IN NANU. F. 1. Op. 2. Od. zb. 557a. Fedorchuk O. ZKME IN NANU na Bukovyns’ke Podillia ta Bessarabiiu (Zastavnivs’kyj, Khotyns’kyj, Sokyrians’kyj rny Chernivets’koi obl.) za 21 chervnia – 3 lypnia 2007 r.: BONN ukraintsiv [in Ukrainian].
Arkhiv IN NANU. F. 1. Op. 2. Od. zb. 581 b: Fedorchuk O. ZKME IN NANU na Bukovyns’ku Hutsul’schynu (Vyzhnyts’kyj, Putyl’s’kyj rny Chernivets’koi obl.) za 10–23 chervnia 2008 r.: BONN ukraintsiv [in Ukrainian].
Arkhiv IN NANU. F. 1. Op. 2. Od. zb. 636: Fedorchuk O. ZKME IN NANU do Ternopil’s’koi obl. (Berezhans’kyj, Kozivs’kyj, Pidhaiets’kyj, Buchats’kyj, Monastyrys’kyj, Zalischyts’kyj, Borschivs’kyj rna) za 3–16 chervnia 2011 r.: BONN ukraintsiv [in Ukrainian].
Arkhiv IN NANU. F. 1. Op. 2. Od. zb. 662: Fedorchuk O. ZMV IN NANU (Sopiv, Pechenizhyn Kolomyjs’koho rnu, Tyshkivtsi, Torhovytsia Horodenkivs’koho rnu Ivano-Frankivs’koi obl.) za 13–15 serpnia 2012 r.: BONN ukraintsiv [in Ukrainian].
Arkhiv IN NANU. F. 1. Op. 2. Od. zb. 706: Fedorchuk O. ZKE IN NANU na Pokuttia (Kolomyjs’kyj, Horodenkivs’kyj, Sniatyns’kyj rny Ivano-Frankivs’koi obl.) za 3–11 lypnia 2013 r.: BONN ukraintsiv [in Ukrainian].
Arkhiv IN NANU.F. 1. Op. 2. Od. zb. 706: Fedorchuk O. ZMV IN NANU na Hutsul’schynu (Kosivs’kyj ta Verkhovyns’kyj rny Ivano-Frankivs’koi obl.) za 23–27 serpnia 2013 r.: BONN ukraintsiv [in Ukrainian].
Arkhiv IN NANU. F. 1. Op. 2. Od. zb. 768: Fedorchuk O. ZKE IN NANU na Pokuttia (Tlumats’kyj, Tysmenyts’kyj ta Horodenkivs’kyj rny Ivano-Frankivs’koi obl.) za 2–12 lypnia 2014 r.: BONN ukraintsiv [in Ukrainian].
Arkhiv IN NANU. F. 1. Op. 2. Od. zb. 768: Fedorchuk O. ZKE IN NANU na Pokuttia (Sniatyns’kyj ta Horodenkivs’kyj rny Ivano-Frankivs’koi obl., Kitsmans’kyj Chernivets’koi obl.) za 16 lypnia – 2 serpnia 2015 r.: BONN ukraintsiv [in Ukrainian].
Barsegian, I. A. (1981) O klassifikatcii form kulturnoi traditcii. Sovetskaia etnografiia. № 2. S. 102–103 [in Russian].
Bromlei, Iu. V. (1973) Etnos i etnografiia. Moskva. Nauka [in Russian].
Gumilev, L. (1972) Iskusstvo i etnos: Postanovka problemy. Dekorativnoe iskusstvo SSSR. № 1 (170). S. 36–41 [in Russian].
Gumilev, L. N. (1990) Geografiia etnosa v istoricheskii period. Leningrad. Nauka [in Russian].
Gumilev, L. N. (2004) Konetc i vnov nachalo: Populiarnye lektcii po narodovedeniiu. Moskva. AST [in Russian].
Kamenskii, A. A. (1980) Drevo traditcii. Dekorativnoe iskusstvo SSSR. Moskva, № 2. S. 14–17 [in Russian].
Koval’chuk, N. D. (2007) Symvolichni struktury etnokul’turnoho protsesu v Ukraini. Avtoref. dys. dokt. filos. nauk : 09.00.04. Kyiv [in Ukrainian].
Kostenko, L. (2001) Humanitarna aura natsii, abo defekt holovnoho dzerkala. L’viv. LNU im. I. Franka [in Ukrainian].
Kryms’kyj, S. B. (2008) Pid syhnaturoiu. Kyiv. Kyievo-Mohylians’ka akademiia [in Ukrainian].
Maierchyk, M. (2015) U poshukakh sotsial’noi antropolohii v Ukraini. Mariia Maierchyk, Ihor Markov&Svitlana Odynets’. Narodoznavchi zoshyty. L’viv. IN NAN Ukrainy. № 6. S. 1257–1261 [in Ukrainian].
Makarian, E. S. (1981). O znachenii mezhdistciplinarnogo obsuzhdeniia problem kulturnoi traditcii. Sovetskaia etnografiia. № 3 (Mai–iiun). S. 59–71 [in Russian].
Makarian, E. S. (1981) Uzlovye problemy teorii kulturnoi traditcii. Sovetskaia etnografiia. № 2 (Mart–aprel). S. 78–96 [in Ukrainian].
Najden, O. S. (1989) Ornament ukrains’koho narodnoho rozpysu. Kyiv. Naukova dumka [in Ukrainian].
Nekrasova, M. A. (1983) Narodnoe iskusstvo kak chast kultury. Teoriia i praktika. Moskva. Izobrazitelnoe iskusstvo [in Russian].
Pavliuk, S. P. (2006) Etnoheneza ukraintsiv: sproba teoretychnoi konstruktsii. L’viv. Natsional’na akademiia nauk Ukrainy. Instytut narodoznavstva [in Ukrainian].
Pavliuk, S. (2007) Superetnos (supernatsiia). Mala entsyklopediia ukrains’koho narodoznavstva. L’viv. Instytut narodoznavstva NAN Ukrainy. S. 580 [in Ukrainian].
Sokolov, E. V. (1981) Traditciia i kulturnaia preemstvennost. Sovetskaia etnografiia. № 3 (Mai–iiun). S. 56–59 [in Russian].
Stankevych, M. Ye. (2004) Avtentychnist’ mystetstva. Do postanovky pytannia. Avtentychnist’ mystetstva: Pytannia teorii plastychnykh mystetstv. Vybrani pratsi. L’viv. Spilka krytykiv ta istorykiv mystetstva. S. 171–180 [in Ukrainian].
Stankevych M. Ye. (2004) Evoliutsiia terminolohii etnomystetstvoznavstva. Avtentychnist’ mystetstva: Pytannia teorii plastychnykh mystetstv. Vybrani pratsi. L’viv. Spilka krytykiv ta istorykiv mystetstva. S. 99–110 [in Ukrainian].
Stankevych M. Ye. (2004) Mystetstvoznavchyj aspekt teorii tradytsii. Avtentychnist’ mystetstva: Pytannia teorii plastychnykh mystetstv. Vybrani pratsi. L’viv. Spilka krytykiv ta istorykiv mystetstva. S. 65–82 [in Ukrainian].
Stankevych M. Ye. (2004) Narodne mystetstvo i dyzajn: lohika osnovnykh rivniv formotvorennia. Avtentychnist’ mystetstva: Pytannia teorii plastychnykh mystetstv. Vybrani pratsi. L’viv. Spilka krytykiv ta istorykiv mystetstva. S. 111–118 [in Ukrainian].
Toffler, E. (2004). Shok budushchego. Per. s angl. E. Rudneva, L. Burmistrova, I. MoskvinaTarkhanova i dr. Moskva. ACT, 2004 [in Russian].
Fedorchuk, O. (2012). Biser u dekori tradytsijnoho odiahu ukraintsiv (pytannia typolohii).Narodoznavchi zoshyty. № 3 (105). S. 452–468 [in Ukrainian].
Fedorchuk, O. (2014). Biser u khudozhnij strukturi ansambliu bukovyns’koho narodnoho odiahu druhoi polovyny XX – pochatku XXI stolittia.Narodoznavchi zoshyty. № 6 (120). S. 1392–1402 [in Ukrainian].
Fedorchuk, O. (2016). Biserne ozdoblennia narodnoho odiahu hutsuliv XIX– pochatku XXI st.: typolohichni ta khudozhni osoblyvosti. Łemkowie, Bojkowie, Huculi, Rusini – historia, współczesność, kultura materialna i duchowa. Słupsk. T. VI. S. 377–395 [in Ukrainian].
Fedorchuk, O. (2015). Biserni komponenty zakhidnopodil’s’koho odiahu XIX stolittia.Narodoznavchi zoshyty. № 4. S. 841–849 [in Ukrainian].
Fedorchuk, O. (2017). Mystets’ka tradytsiia bisernoho ozdoblennia narodnoi noshi Pokuttia. Narodoznavchi zoshyty. № 1. S. 188–202 [in Ukrainian].
Fedorchuk, O. (2013). Typolohichni ta khudozhni osoblyvosti bisernoho dekoru bukovyns’koho narodnoho odiahu XIX stolittia. Narodoznavchi zoshyty. № 6 (114). S. 1080–1086 [in Ukrainian].
Fedorchuk, O. (2007). Ukrains’ki narodni prykrasy z biseru. Vidpov. red. M. Stankevych. L’viv : IN NANU ; Svichado [in Ukrainian].
Fedorchuk, O. (2012). Ukrains’ki narodni khudozhni vyroby z biseru: retrospektyva ta suchasni tendentsii. Mystetstvoznavstvo: Naukovyj zbirnyk. L’viv. SKIM. S. 103–112 [in Ukrainian].
Fedorchuk, O. (2012). Universal’ni ta unikal’ni rysy bisernoho dekoru narodnoho odiahu ukraintsiv. Mystetstvoznavstvo: Naukovyj zbirnyk. L’viv : SKIM. S. 155–168 [in Ukrainian].
Anokhina, V. V. (2010). Kulturnaia traditciia v kontekste sovremennoi sotcialnoi dinamiki. Humanitarnyj visnyk ZDIA. Vyp. 42. S. 89–101 Retrieved from: http://www.zgia.zp.ua/gazeta/visnik_42_10.pdf (data zvernennia: 05.03.2017) [in Russian].
Bondarenko, O. V. (2008). Ukrains’ka mental’nist’ v rozmaitti natsional’nykh mental’nykh formoutvoren’ j arkhetypiv: istorykokul’turnyj aspekt. Humanitarnyj visnyk ZDIA. Filosofiia. Zaporizhzhia. Vyp. 32. S. 66–78. Retrieved from: http://www.zgia.zp.ua/gazeta/visnik_32_66.pdf (data zvernennia: 05.03.2017) [in Ukrainian].
Varlamov, D. I. (2007). Ontologiia khudozhestvennykh traditcii. Znanie. Ponimanie. Umenie. Gumanitarnye nauki: teoriia i metodologiia. № 4.S. 114–119. Retrieved from: http://www.zpu¬journal.ru/zpu/2007_4/Varlamov/22.pdf (data zvernennia: 05.03.2017) [in Russian].
Gumilev, L. N. Etnicheskie protcessy: dva podkhoda k izucheniiu. S. 50–57. Retrieved from: http://ecsocman.hse.ru/data/666/052/1217/005.GUMILEV.pdf (data zvernennia: 05.03.2017) [in Russian].
Pasionarii. Retrieved from: https://uk.wikipedia.org/wiki/Pasionarii (data zvernennia: 05.03.2017) [in Ukrainian].