The Ethnology Notebooks. 2017, 6 (138), 1323—1329
UDK 39(=161.2):638.12
DOI https://doi.org/10.15407/nz2017.06.1323
Received 28.09.2017
THE BEE AS THE EMBODIMENT OF THE HUMAN SOUL IN THE UKRAINIAN FOLK WORLDVIEW VISION
Movna Uliana Vasylivna, Ph.D in History, senior researcher
at the Department of Historical Ethnology
of the Institute of Ethnology
of the National Academy of Sciences of Ukraine.
Svobody Avenue, 15, Lviv, 79000,Ukraine.
Contacts: Tel. (032) 2970157; e-mail: ina@mail.lviv.ua
Abstract. A special study of one of the aspects of the sacred status of bees in the Ukrainian worldview tradition – as the embodiment of the human soul has been done. The formation of traditional folk perception of bees as a form of the postmortem existence of the human soul was influenced by archaic mythological beliefs in the close relationship between this insect and afterlife and its chthonic status, in particular the adherence to the spatial bottom (land) and the connection with the death and souls of the dead. Granting to the bee of a mythological connotation of the symbol of the soul is closely linked with belief in the seer’s gift of the insect, and the culmination of its exaltation as the essence of heavenly origin was the equation of a bee to a man possessing a soul equivalent to a human being.
Keywords: bee, man, soul, worldview, Ukrainians.
REFERENCES
Arkhiv Instytutu narodoznavstva NANU (Dali: Arkhiv IN NANU). F. 1. Op. 2. Spr. 559. [in Ukrainian]
Arkhiv IN NANU. F. 1. Op. 2. Spr. 561. [in Ukrainian]
Arkhiv IN NANU. F. 1. Op. 2. Spr. 577. [in Ukrainian]
Arkhiv IN NANU. F. 1. Op. 2. Spr. 593. [in Ukrainian]
Arkhiv IN NANU. F. 1. Op. 2. Spr. 600. [in Ukrainian]
Agapkina, T.A. (2002). Mifopojeticheskie osnovy slavjanskogo narodnogo kalendarja. Vesenne-letnij cikl. Moskva. [in Russian]
Babenko, V.A. (1905). Etnograficheskij ocherk narodnogo byta Ekaterinoslavskogo kraja. Ekaterinoslav. [in Russian]
Bessaraba, I.V. (1903). Materialy dlja etnografii Sedleckoj gubernii. Sankt-Peterburg. [in Russian]
Bidermann, G. (1996). Enciklopedija simvolov. Moskva. [in Russian]
Borysov, Ye. (1869). Hromada u rusyniv. Pravda (L’viv), 8, 511—512. [in Ukrainian]
Broiakovs’kyj, P. (1908). Z «praktyk» sil’s’koho pasichnyka. Ukrains’ke bdzhil’nytstvo (Kyiv), 7, 83—84. [in Ukrainian]
Vakarelsky, Khr. (1990). Bolharsky pohrebalny obychay. Sravnytelno izuchavane. Sofyia. [in Bulgarian]
Vaseva, V. (2002). Zadushnytsata v systemata na bolharskyte narodny obychaj. Bolharska etnolohyia, 1, 5—40. [in Bulgarian]
Heorhyeva, Y. (1983). Bolharska narodna mytolohyia. Sofyia. [in Bulgarian]
Hovirka sela Masheve Chornobyl’s’koho rnu. (2005). Materialy do polis’koho etnolinhvistychnoho atlasu (Vol. 4). Kyiv. [in Ukrainian]
Gura, A.V. (1997). Simvolika zhivotnyh v slavjanskoj narodnoj tradicii. Moskva. [in Russian]
Genyk-Berezovs’kyj, R. (1937). Pokhoronni viruvannia ta zvychai v Berezovi Nyzhnij Kolomyjs’koho povitu. Nasha Bat’kivschyna (L’viv), 12, 274—278. [in Ukrainian]
Dem’ian, L. (1926). Pokhoronni obriady i virovania. Pidkarpats’ka Rus’, 5, 108—112. [in Ukrainian]
Dobrovol’skyj, V.N. (1894). Smolenskij etnohrafycheskij sbornyk (Vol. 2). Sankt-Peterburh. [in Russian]
Donchenko, P. (1936). Povir’ia, perekazy ta zvychai bojkiv s. Shyrokoho Luhu na Marmaroschyni. Nasha kul’tura (Varshava), 4, 301—308. [in Ukrainian]
Kravchenko, V. (1920). Zvychai v seli Zabriddi Zhytomyrs’koho povitu na Volyni. Zhytomyr. [in Ukrainian]
Zelenin, D.K. (1929). Tabu slov u narodov vostochnoj Evropy i severnoj Azii. Sbornik MAJe, 8, 1—144. [in Russian]
Marfobudіnova, M. (Ed.). (2008). Kalyta VI (Vіd koliski do mogili). Dnіpropetrovs’k. [in Ukrainian]
Kyivs’ke Polіssia: etnolіngvіstychne doslіdzhennja. (1989). Kyiv. [in Ukrainian]
Klinger, V. (1911). Zhivotnoe v antichnom i sovremennom sueverii. Kiev. [in Russian]
Kovalev, I.I. (1916). Zhivaja letopis’ volynskogo pasechnichestva. Zhitomir. [in Russian]
Korinfskij, A.A. (1901). Narodnaja Rus’. Kruglyj god skazanij, poverij, obychaev i poslovic russkogo naroda. Moskva. [in Russian]
Kotljarevs’kij, A. (1868). O pogrebal’nyh obychajah jazycheskih slavjan. Moskva. [in Russian]
Miloradovich, V.P. (1991). Zhit’e-byt’e lubenskogo krest’janina. In Ukraincі: narodnі vіruvannia, povіr’ja, demonologіja (pp. 170—341). Kyiv. [in Russian]
Mykhajlyts’kyj, O. (1912). Pokhoronni zvychai j obriady v s. Trostiantsi Sniatyns’koho povitu. Etnohrafichnyj zbirnyk, 31—32, 302—315. [in Ukrainian]
Movna, U. (2011). Vyrobnycha ta dukhovna spadschyna tradytsijnoho bdzhil’nytstva ukraintsiv Korsun’-Shevchenkivs’koho i Kanivs’koho rajoniv Cherkas’koi oblasti. L’viv. [in Ukrainian]
Movna, U. (2006). Zvychai ta obriady ukrains’kykh pasichnykiv Karpat i Prykarpattia (druha polovyna XIX — pochatok XX stolittia). L’viv. [in Ukrainian]
Nevskaja, L.G. (1980). Pogrebal’nyj obrjad v Peljase (struktura i terminologija). In Balto-slavjanskie etnojazykovye kontakty (pp. 245—254). Moskva. [in Russian]
Nikol’skij, N.M. (1929). Dohristianskie verovanija i kul’ty dneprovskih slavjan. Moskva. [in Russian]
Novickij, Ja.P. (1902). Duhovnyj mir v predstavlenii malorusskogo naroda: skazanija, sueverija i verovanija, sobrannye v Ekaterinoslavshhine. Ekaterinoslav. [in Russian]
Pasichnychi zabobony i dosvid v Korosnianschyni. (1961). Nashe slovo (Varshava), 49, 5. [in Ukrainian]
Perejma, T. (1912). Pokhoronni zvychai i obriady v s. Ropytsia Rus’ka Horlyts’koho povitu. Etnohrafichnyj zbirnyk, 31—32, 203—209. [in Ukrainian]
Podol’skij, V. (1882). Pchelovodnye pover’ja. Trudy Vol’nogo ekonomicheskogo obshhestva, 1(2), 195—197. [in Russian]
Sokolova, Z.P. (1972). Kul’t zhivotnyh v religijah. Moskva. [in Russian]
Tolstaja, S.M. (1999). Dusha. In Slavjanskie drevnosti: etnolingvisticheskij slovar’ (Vol. 2, pp. 162—167). Moskva. [in Russian]
Tresidder, Dzh. (2001). Slovar’ simvolov. Moskva. [in Russian]
Shul’gina, L. (1931). Bdzhіl’nyctvo v s. Starosіllia na Chernіgіvshchynі // Materіali do etnologіji, 3, 7—69. [in Ukrainian]
Jastrebov, V. (1897). K pover’jam otnositel’no pchel. Kievskaja Starina, 57(5), 65—66. [in Ukrainian]
Bilan, M. (1906). Pčele. Narodne pričane u Gospicú. Zbornik za narodni źivot i običaje juźnih slavena (Zagreb), 9(1), 145—148. [in Croatian]
Dworakowski, S. (1960). Kultura spoleczna ludu wiejskiego na Mazowszu nad Narwią (Vol. 1). Białystok. [in Polish]
Falkowski, J. (1938). Pólnocnowschodnie pogranicze Huculszczyzny. Lwów. [in Polish]
Federowski, M. (1897). Lud bialoruski na Rusi Litewskiej (Vol. 1). Kraków. [in Polish]
Gloger, Z. (1876). Przesądy pszczolarskie, myśliwskie i rolnicze. Biblioteka Warszawska, Vol. 4, 5(12), 552—555. [in Polish]
Kolberg, O. (1891). Chelmskie. Obraz etnograficzny (Vol. 2). Kraków. [in Polish]
Kolberg, O. (1968). Dziela wszystkie (Vol. 52). Wrocław ; Poznań. [in Polish]
Kolberg, O. (1910). Tarnów—Rzeszów. Materyały antropologiczno–archeologiczne i etnograficzne (Kraków), 11, 116—323. [in Polish]
Kopernicki, I. (1887). Przyczynek do etnografii ludu ruskiego na Wołyniu z materjałów zebranych przez Z. Rokossowską we wsi Jurkowszczyźnie w pow. Zwiahelskim. Zbiór wiadomośći do antropologii krajowej (Kraków), 11, 130—228. [in Polish]
Majewski E. (1901). Pszczola (Apis mellifica L.) w pojęciach i praktykach ludu naszego. Wisła, 15, 424—435. [in Polish]
Moszyński, K. (1914). Obrzędy, wiara i powieśći ludu z okolic Brzeżan. Materyały antropologiczno–archeologiczne i etnograficzne (Kraków), 13, 152—198. [in Polish]
Moszyński, K. (1928). Polesie wschodnie. Warszawa. [in Polish]
Olędzki, J. (1961). Tradycyjne wierzenia o pszczolach z Kurpiowskiej puszczy zielonej. Literatura Ludowa, 4—6, 39—44. [in Polish]
Piętkewicz, Cz. (1938). Kultura duchowa Polesia Rzeczyckiego. Warszawa. [in Polish]
Sobisiak, W. (1964). Pszczelnictwo. In Kultura ludowa Wielkopolski (Vol. 2, pp. 215—266). Poznań. [in Polish]
Šipka, M. (1994). Príspevok k l’udovému včelárstvu Hornej Cirochy. Науковий збірник МУК у Свиднику, 19, 222—231. [in Slovakian]
Wereńko, F. (1896). Przyczynek do lecznictwa ludowego. In Materyały antropologicznoarcheologiczne i etnograficzne (Vol. 1, pp. 99—228). Kraków. [in Polish]
Wróblewski, R. (1997). Wierzenia i obyczaje pszczelarzy polskich. Nowy Sącz. [in Polish]
Chebaniuk, O. «Na Teploho Oleksy muj bat’ko pchil hliadiv». Retrieved from www.gazeta.ua/articles/holidaysnewspaper/nateplogooleksimujbatkopchilglydiv/332763.
