The Ethnology Notebooks. 2017, 4 (136), 846–858
DOI https://doi.org/10.15407/nz2017.04.846
Cherleniak (Kerechanyn) Ivanna, post-graduate student
of the department of historical ethnology
of the Institute of Ethnology
of the National Academy of Sciences of Ukraine.
Svobody Avenue 15, 79000, Lviv, Ukraine.
Contacts: Tel.(032) 297-01-57; e-mail: ina@mail.lviv.ua
Abstract. The article gives a review of rituals, customs and beliefs, connected with an accouchement and a child birth among the Ukrainians of Transcarpathia at the end of the XIX — the first half of the XX century. The main attention is paid to the status of the chief persons of nativity ritual complex — woman in childbirth and midwife. The first rituals, conducted with a newborn, namely the cutting of umbilical, first bathing and swaddling, are described. Traditional foresights of a child’s fate and local affectionate, derogatory and compassionate names of the little children are examined.
Keywords: accouchement, woman in childbirth, midwife, assistance in childbirth, child, placenta, baby, umbilical, «first bathing», cradle, «six-week bed».
Received 22.06.2017
REFERENCES
Agapkina, T. A. (2002). Mifopojeticheskie osnovy slavjanskogo narodnogo kalendarja. Vesenne-letnij cikl. Moskva: Indrik [in Russian].
Bajburin, A. K.(1993). Ritual v tradicionnoj kul’ture: strukturno-semanticheskij analiz vostochnoslavjanskih obrjadov. Sankt-Peterburg: Nauka [in Russian].
Biblija. Knigi Svjashhennogo Pisanija Vethogo i Novogo Zaveta. (2002). Dillenburg: Blagaja vest’ [in Russian].
Bogatyrëv, P. (1971). Magicheskie dejstvija, obrjady i verovanija Zakarpat’ja. Voprosy teorii narodnogo iskusstva. Moskva [in Russian].
Boltarovych, Z. Ye. (1990). Narodna medytsyna ukraintsiv. Kyiv: Naukova dumka [in Ukrainian].
Boriak, O. (2009). Babapovytukha v kul’turnoistorychnij tradytsii ukraintsiv: mizh profannym i sakral’nym. Kyiv: Instytut mystetstvoznavstva, fol’klorystyky ta etnolohii im. M. T. Ryl’s’koho NAN Ukrainy [in Ukrainian].
Bryniak, O. (2011). Rudymenty mifolohichnykh viruvan’ u rodyl’nij obriadovosti ta khrestynnij poezii ukraintsiv. Narodoznavchi zoshyty, 3, 426–435 [in Ukrainian].
Varkhol, N. (2012). Narodni znannia ukraintsivrusyniv Slovachchyny. Narodna tvorchist’ ta etnohrafiia. NANU; IMFE im. M. T. Ryl’s’koho.Kyiv. 4. S. 33–45 [in Ukrainian].
Vovk, Kh. (1928). Studii z ukrains’koi etnohrafii ta antropolohii. Praha: Ukrains’kyj hromads’kyj vydavnychyj fond [in Ukrainian].
Voron, A. (1932). Hutsul’s’ki zvychai. Podkarpatska Rus’.Rochnyk IX. Chyslo 1–3. Uzhhorod: Pedagogychne tovarystvo Podk. Rusy. S. 27–34 [in Ukrainian].
Voron, A. (1931). Pidkarpats’ki hutsuly. Podkarpatska Rus’. Rochnyk VIII. Chyslo 7. Uzhhorod: Pedagogychne tovarystvo Podk. Rusy. S. 149–153 [in Ukrainian].
Gennep, A. van. (1999). Obrjady perehoda. Sistematicheskoe izuchenie obrjadov. Moskva: Vostochnaja literatura RAN [in Ukrainian].
Gnatjuk, V. (1924).Guculy. Podkarpatska Rus’. Uzhgorod: Pedaґoґichne tovaristvo Podk. Rusi, 1923. Rochnik І. Chislo 1. S. 19–23; 1924. Rochnik І. Chislo 2. S. 43–50; 1924. Rochnik І. Chislo 3. S. 79–85; 1924. Rochnik І. Chislo 4. S. 110–114 [in Russian].
Holovkaб Yu. Yu. (2004). Hospodarstvo, kul’tura ta pobut ukraintsiv verkhiv’ia r. Rika: kinets’ XIX – persha polovyna XX stolittia. Uzhhorod: Zakarpattia [in Ukrainian].
Hoshko, Yu. (1983). Sim’ia ta simejnyj pobut. Yu. Hoshko, N. Zdoroveha& Ye. Siavavko. Bojkivschyna. Istorykoetnohrafichne doslidzhennia. Kyiv: Naukova dumka. S. 181–193 [in Ukrainian].
Hrushevs’kyj, M. (2006). Dytyna u zvychaiakh i viruvanniakh ukrains’koho narodu. Kyiv: Lybid’ [in Ukrainian].
Huzij, R. (2010). Rodyl’ni zvychai ta obriady na Starosambirschyni (za materialamy pol’ovykh doslidzhen’). Roman Huzij& Lesia Horoshko.Narodoznavchi zoshyty. 2010. № 5–6. S. 611–617 [in Ukrainian].
Demjan, I. (1913). Krestiny na Verhovinѣ. Nauka. Ungvar: UNІO. № 5. S. 26–28 [in Russian].
Demjan, L. (1927). Krestiny na okresnosti Verec’kih v zvychajah і pѣsnjah. Podkarpatska Rus’ . Rochnyk IV. № 8. Uzhhorod: Pedahohychne tovarystvo Podk. Rusy. S. 189–191 [in Russian].
Zhatkovych, Yu. (2001). Etnohrafycheskij ocherk uhro-russkykh. Mazurok O. S. Yurij Zhatkovych iak istoryk ta etnohraf. Uzhhorod: UzhNU. S. 163–246 [in Russian].
Zhatkovych, Yu. (2007). Etnohrafycheskij ocherk uhro-russkykh: Kompleksne vydannia. Uzhhorod: Mystets’ka liniia. S. 62–144 [in Ukrainian].
Zhatkovych, Yu. (2007). Zamitky etnohrafichni z Uhors’koi Rusy. Etnohrafycheskij ocherk uhro-russkykh: Kompleksne vydannia. Uzhhorod: Mystets’ka liniia. S. 146–186 [in Ukrainian].
Zhatkovych, Yu. (2001). Monohrafiia sela Strojna. Mazurok O. Yurij Zhatkovych iak istoryk i etnohraf. Uzhhorod. S. 247–262 [in Ukrainian].
Zhupan, I. (1935). Pradѣdovshhina Podkarpatskoj Rusi. Nauchnyj sbornik v pamjat’ Evgenija Ivanovicha Sabova. Ungvar. Vip. 5. S. 19–26 [in Russian].
Zdoroveha, N. I. (1983). Narodni zvychai ta obriady. Bojkivschyna: Istorykoetnohrafichne doslidzhennia.Kyiv: Naukova dumka. S. 232–248 [in Ukrainian].
Ivannikova, L. (2013). Monohrafichne doslidzhennia rodyl’no-obriadovoho fol’kloru [Pisni z rodyn i khrestyn (zbirnyk-rekonstruktsiia iz teoretychnoiu rozvidkoiu, komentariamy, modeliamy rytmostruktury, pokazhchykamy).]. Narodoznavchi zoshyty, 5, 941–947. Uporiad. A. I. Ivanyts’kyj; vidp. red. H. A. Skrypnyk. (2013). Vinnytsia: Nova knyha [in Ukrainian].
Liuta, I. (2013). Zvychaievo-obriadovyj suprovid narodzhennia dytyny u volynian.Narodoznavchi zoshyty, 1, 56–67 [in Ukrainian].
Maierchyk, M. (2011). Rytual i tilo. Strukturnosemantychnyj analiz ukrains’kykh obriadiv rodynnoho tsyklu. Kyiv: Krytyka [in Ukrainian].
Movna, U. (2011). Ukrains’kyj rodynnyj tekst: voskova svichka.Narodoznavchi zoshyty. № 5. S. 229–336 [in Ukrainian].
Mojsej, A. (2011). Zvychai ta obriady, pov’iazani z narodzhenniam dytyny v ukraintsiv ta rumuniv Storozhynets’koho rajonu. Mojsej Antonij& Kristina Parajko.Narodoznavchi zoshyty. № 5. S. 806–812.
Molytovnyj psaltyr. (2008). L’viv [in Ukrainian].
Onyschuk, A. (1912). Z narodnoho zhyttia hutsuliv. Rodyny i khrestyny ta dytyna do shostoho roku zhyttia. Materialy do ukrains’koi etnolohii. L’viv. T. 15. S. 90–113 [in Ukrainian].
Potushniak, F. «Zli ochi» i «ureky» v narodnom virovanniu. Literaturna nedѣlja. Rochnik ІІІ. Ungvar: Drukarnja Podkarpatskogo obshhestva nauk. S. 221–224 [in Ukrainian].
Potushniak, F. M. (2005). Zakarpats’ka ukrains’ka etnohrafiia: znachennia, istoriohrafiia, zavdannia. Problemy ta ikh rozrishennia. Tyvodar M. P. Zhyttia i naukovi poshuky Fedora Potushniaka. Uzhhorod. S. 163–254 [in Ukrainian].
Siavavko, Ye. (1987). Simejna obriadovist’. Hutsul’schyna: Istorykoetnohrafichne doslidzhennia. Kyiv: Naukova dumka. S. 302–319 [in Ukrainian].
Tyvodar, M. P. (2010). Etnohrafiia Zakarpattia: Istorykoetnohrafichnyj narys. Uzhhorod: Hrazhda.
Ukrains’ka etnolohiia: navch. posibnyk (2007). Za red. V. Borysenko. Kyiv: Lybid’ [in Ukrainian].
Filip, L. (1995). Obriady i zvychai uhortsiv Zakarpattia, pov’iazani z narodzhenniam dytyny (kinets’ XIX – pochatok XX st. Na materialakh Uzhhorods’koho rajonu). Naukovyj zbirnyk Zakarpats’koho kraieznavchoho muzeiu: Vypusk I. Uzhhorod. S. 124–144 [in Ukrainian].
Chori, Yu. (2001). Vid rodu do rodu: Zvychaievo-obriadovi tradytsii Zakarpattia. Uzhhorod: Vyd-vo V. Padiaka [in Ukrainian].
Chori, Yu. (1993). Zvychai ridnoho sela (Obriadovo-zvychaievi tradytsii Zakarpattia).. Uzhhorod. Ch. I [in Ukrainian].
Shukhevych, V. (1902). Hutsul’schyna. Tretia chast’. L’viv: Naukove tovarystvo im. Shevchenka [in Ukrainian].
Shukhevych, V. O. (1999). Hutsul’schyna. Tretia chastyna. Druhe vydannia. Verkhovyna: Hutsul’schyna [in Ukrainian].
Kožmínová, A.(1992). Podkarpatská Rus. Práce a životlidu. Praha [in Cheh.].